NGÀNH ĐỊA CHẤT VIỆT NAM, 75 NĂM TRƯỞNG THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN (02/10/1945-02/102020)

1. Truyền thống ngày địa chất Việt Nam:
- Ngày 2/10/1945, Chính phủ đã thành lập Nha Kỹ nghệ trong cơ cấu của Bộ Quốc dân Kinh tế, sau này là Nha Khoáng chất - Kinh tế thuộc Bộ Kinh tế và Bộ Công thương, đánh dấu sự ra đời của ngành Địa chất Việt Nam để triển khai công tác điều tra cơ bản về địa chất, phục hồi hoạt động khai thác khoáng sản ở các mỏ, góp phần to lớn vào công cuộc kháng chiến và xây dựng đất nước.  
        - Sau ngày hòa bình lập lại, ngày 28/3/1956, Sở Địa chất thuộc Bộ Công nghiệp đã được thành lập, sau đổi tên thành Cục Địa chất, nhằm thực hiện các nhiệm vụ chuyên sâu về lĩnh vực địa chất.
        - Ngày 26/7/1960, Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ký Sắc lệnh số 18/TCT về việc thành lập Tổng cục Địa chất trực thuộc Hội đồng Chính phủ.
        - Ngày 1/8/1987, Hội đồng Bộ trưởng đã có Quyết định số 166/HĐBT thành lập Tổng cục Mỏ và Địa chất. Theo Quyết định nêu trên, ngoài các nhiệm vụ chuyên ngành về địa chất, Tổng cục còn có nhiệm vụ quản lý nhà nước về ngành Mỏ và địa chất; theo đó, công tác quản lý về khai thác, sử dụng khoáng sản đã được chú trọng. Có thể nói đây là giai đoạn đỉnh cao trong quá trình hình thành và phát triển của ngành Địa chất Việt Nam.
        - Năm 1990 đã thành lập Cục Địa chất Việt Nam và Cục Quản lý Tài nguyên Khoáng sản Nhà nước trực thuộc Bộ Công nghiệp nặng, sau này là Bộ Công nghiệp. Một số đơn vị địa chất cũng đã được tách ra để hình thành các doanh nghiệp Nhà nước, như Công ty Địa chất, Tổng công ty Vàng và Đá quý Việt Nam và Tổng công ty Khoáng sản Việt Nam.
        - Ngày 4/12/1996, Chính phủ đã có Nghị định số 79/CP về việc thành lập Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam trên cơ sở hợp nhất Cục Địa chất Việt Nam và Cục Quản lý Tài nguyên Khoáng sản Nhà nước thuộc Bộ Công nghiệp.
        - Tháng 11/2002, Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam chuyển sang thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường. Nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động khoáng sản và đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản địa chất, điều tra cơ bản địa chất về tài nguyên khoáng sản, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 89/2010/NĐ-CP ngày 16/8/2010, trong đó đã quyết định thành lập Tổng cục Địa chất và Khoáng sản trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường.
        - Năm 2010, Thủ tướng Chính phủ có quyết định số 718/QĐ-T.Tg ngày 21/5/2010 về việc lấy ngày 02/10 hàng năm là ngày truyền thống Ngành Địa chất Việt Nam.
2. Ngành địa chất khoáng sản tỉnh Bắc Kạn ngày càng phát triển:
Năm 1997 sau khi tỉnh Bắc Kạn được tái lập, công tác quản lý khoáng sản thuộc Phòng Quản lý Khoáng sản của Sở Công nghiệp, Khoa học công nghệ và Môi trường thành lập theo Quyết định số 08/QĐ-UB ngày 09 tháng 1 năm 1997 của Uỷ ban nhân dân Lâm thời tỉnh Bắc Kạn.
Năm 2003, Uỷ ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Quyết định số 1833/QĐ-UB ngày 08 tháng 9 năm 2003 về việc thành lập Sở Tài nguyên và Môi trường. Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chuyên môn trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn, trên cơ sở hợp nhất tổ chức của Sở Địa chính và các tổ chức thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về: tài nguyên nước thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tài nguyên khoáng sản, môi trường thuộc Sở Công nghiệp Khoa học Công nghệ và Môi trường.
Hiện nay, lĩnh vực địa chất thuộc Phòng Khoáng sản, tài nguyên nước của sở Tài nguyên và Môi trường. Qua công tác đo vẽ bản đồ địa chất, đánh giá tiềm năng khoáng sản do các Liên Đoàn Địa chất thực hiện đã phát hiện trên địa bàn tỉnh có 273 điểm khoáng hóa, điểm khoáng sản thuộc 24 loại khoáng sản khác nhau, được chia thành 05 nhóm khoáng sản như sau: Nhóm khoáng sản nhiên liệu: Than đá; Nhóm khoáng sản kim loại: Sắt, sắt - mangan, titan, đồng, chì, kẽm, nhôm, thủy ngân, đa kim chưa thiếc, antimon, vàng; Nhóm khoáng sản chất công nghiệp: Pyrit, barite, thạch anh; Nhóm khoáng sản làm vật liệu xây dựng: Đá vôi xây dựng, đá vôi xi măng, đá hoa, sét gạch ngói, sét xi măng, cát, cuội, sỏi; Nhóm khoáng sản Nước khoáng. Trong đó, tiềm năng về khoáng sản kim loại là khá triển vọng gồm chì kẽm, quặng sắt và sắt-mangan. Khoáng sản phân bố ở hầu hết các huyện trên địa bàn tỉnh, trong đó khoáng sản có giá trị như chì kẽm, sắt, vàng tập trung nhiều nhất ở khu vực huyện Chợ Đồn, Ngân Sơn, Pác Nặm và Chợ Mới; đá vôi và cát sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường tập trung chủ yếu ở huyện Chợ Đồn, Na Rì, thành phố Bắc Kạn.
Công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản trên địa bàn luôn được sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Kạn, sự quan tâm tạo điều kiện của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, sự tham gia của các cơ quan chuyên môn và chính quyền các địa phương ở cấp huyện, cấp xã. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về khoáng sản ngày được hoàn thiện, dần dần đáp ứng công tác quản lý nhà nước về khoáng sản.
Trong năm 2020, trình UBND tỉnh cấp 05 giấy phép thăm dò khoáng sản, 05 giấy phép khai thác khoáng sản, 05 quyết định phê duyệt trữ lượng khoáng sản. Hiên nay trên địa bàn tỉnh có 58 giấy phép hoạt động khoáng sản còn hiệu lực, trong đó có 47 giấy phép khai thác khoáng sản, 11 giấy phép thăm dò khoáng sản.
Năm 2020, các nhiệm vụ chủ yếu theo Quyết định số 44/QĐ-STNMT ngày 12/02/2020 của Sở, đến nay cơ bản lĩnh vực địa chất khoáng sản đã hoàn thành, cụ thể:
  (1) Tham mưu UBND tỉnh phối hợp Viện Địa chất và Khoáng sản tổ chức công bố thông tin kết quả thực hiện Nhiệm vụ nghiên cứu, đánh giá, giải quyết hiện tượng sụt lún đất tại huyện Chợ Đồn;
(2) Tham mưu ban hành Kế hoạch 57/KH-UBND ngày 05/02/2020 thực hiện Đề án 867 (Quyết định số 867/QĐ-UBND ngày 22/6/2017 về việc phê duyệt Đề án "Nâng cao hiệu quả quản lý Quy hoạch, thăm dò, khai thác, chế biến, vận chuyển và tiêu thụ khoáng sản, chống thất thu ngân sách từ hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, giai đoạn 2017-2020");
(3) Tổ chức đấu giá thành công 05 mỏ khoáng sản (gồm 01 mỏ chì kẽm; 03 cát sỏi; 01 đá vôi VLXDTT);
(4) Ban hành Kế hoạch 06/KH-STNMT ngày 13/01/2020 bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh;
(5) Nhiệm vụ Khoanh định khu vực cấm, tạm cấm hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh đã phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu tại Quyết định số 1622/QĐ-UBND ngày 08/9/2020.
Ngoài ra, tham mưu ban hành Nghị quyết số 23/NQ-HĐND ngày 17/7/2020 thông qua việc điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2013 – 2020 gồm 04 khu vực VLXDTT. Tham mưu ban hành xác nhận việc khai thác cát phục vụ xây dựng công trình nông thôn mới tại 04 huyện Na Rì, Chợ Đồn, Bạch Thông, Ba Bể.
Nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về địa chất khoáng sản, trong thời gian tới, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Kạn triển khai các giải pháp chủ yếu như sau:
(1) Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản và các văn bản có liên quan cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoáng sản;
(2) Phối hợp với các Liên đoàn Địa chất, Tổng Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam thực hiện công tác tìm kiếm, điều tra đánh giá tiềm năng khoáng sản, thăm dò khoáng sản làm cơ sở cho công tác quy hoạch, cấp phép hoạt động khoáng sản;
(2) Đẩy mạnh công tác cấp phép theo hình thức đấu giá quyền khai thác khoáng sản; thẩm định, trình UBND tỉnh cấp phép hoạt động khoáng sản theo đúng quy định của pháp luật về khoáng sản và các pháp luật khác có liên quan.
(3) Nâng cao chất lượng thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường, phương án cải tạo phục hồi môi trường. Tăng cường kiểm tra, giám sát đối với công tác bảo vệ môi trường trong khai thác, chế biến khoáng sản
(4) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong hoạt động khoáng sản; kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản gây ô nhiễm môi trường… nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
(5) Phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan có liên quan rà soát các dự án khai thác khoáng sản đã cấp phép, kiên quyết kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xét xem thu hồi giấy chứng nhận đầu tư và giấy phép khai thác khoáng sản đối với các dự án hoạt động không có hiệu quả, không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính trong hoạt động khoáng sản theo quy định.
(6) Tăng cường công tác quản lý bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn.
 
 
Một số hình ảnh công tác địa chất khoáng sản